Czy otyłość postarza mózg?

Nasze mózgi naturalnie kurczą się wraz z wiekiem, ale uczeni coraz częściej zauważają, że otyłość – dotychczas łączona z cukrzycą, rakiem i chorobami serca – może również wpływać na rozpoczęcie i postępowanie starzenia mózgu. Pomimo że na chwilę obecną nie ma jednak jeszcze bezpośrednich badań potwierdzających tę zależność, badanie o którym mowa może być bodźcem do wzrostu zainteresowania tematem w świecie nauki.

W badaniu przekrojowym uczeni wzięli pod lupę potencjalny wpływ otyłości na strukturę mózgu osób dorosłych na przestrzeni czasu, aby sprawdzić, czy ponadprogramowe kilogramy mogą mieć związek ze zmianami typowymi dla procesu starzenia. Zespół przestudiował dane pochodzące od 473 osób między 20 a 87 rokiem życia. Wyniki opublikowano w czasopiśmie Neurobiology of Aging (Neurobiologia starzenia).

Uczeni podzielili dane na dwie kategorie pod względem pochodzenia od osób szczupłych i otyłych. Pierwsze, co natychmiast rzuciło się w oczy, to uderzające różnice w objętości istoty białej (tkanki łączącej regiony mózgu, która umożliwia komunikację informacji między nimi) w mózgach osób z nadwagą w porównaniu do grupy osób szczupłych. W skrócie: ludzie z nadwagą wykazywali rozległe ubytki istoty białej w przeciwieństwie do osób szczupłych.

Następnie uczeni obliczyli stosunek objętości istoty białej do wieku i odkryli, że osoby z nadwagą, np. 50-latkowie, miały podobną jej objętość co szczupli 60-latkowie sugerując tym samym różnicę w wieku mózgów między porównywanymi grupami na poziomie 10 lat. Czytaj: mózgi osób otyłych wyglądały na starsze.

Co ciekawe, uczeni zaobserwowali te różnice dopiero u ludzi w średnim wieku i starszych, co sugerowałoby wzrost podatności naszych mózgów w tym konkretnym okresie starzenia. Lub dojrzewania (wedle uznania).

„Rezultatem starzenia naszych mózgów jest spadek ich objętości, jednak nie jest jasne, dlaczego u ludzi z nadwagą spadek ten jest większy” – komentuje główna autorka badania, dr Lisa Ronan z Wydziału Psychiatrii Uniwersytetu Camrbidge. „Możemy jedynie spekulować, czy otyłość w jakiś sposób przyczynia się do tych zmian czy może jest ona ich rezultatem”.

Prof. Paul Fletcher z Wydziału Psychiatrii dodaje: „Żyjemy w społeczeństwach starzejących się i tyjących, dlatego niezbędne jest ustalenie, w jaki sposób te dwa czynniki są ze sobą związane i czy mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. […] Fakt pojawiania się tych różnic właśnie u ludzi w średnim wieku i starszych, wskazywałby, że jest to okres wzmożonego osłabienia. Ważne będzie również określenie, czy zmiany te można odwrócić dzięki redukcji wagi”.

Pomimo widocznych różnic w objętości istoty białej między szczupłymi i otyłymi osobami, uczeni nie zauważyli między nimi różnicy w zdolnościach poznawczych.

___
Lisa Ronan, Aaron F. Alexander-Bloch, Konrad Wagstyl, Sadaf Farooqi, Carol Brayne, Lorraine K. Tyler, Paul C. Fletcher. Obesity associated with increased brain-age from mid-life. Neurobiology of Aging, 2016; DOI: 10.1016/j.neurobiolaging.2016.07.010