Chłopiec czy dziewczynka? Odpowiedź znajduje się w genach ojca

Badanie Uniwersytetu Newcastle z udziałem tysięcy rodzin pomaga potencjalnym rodzicom w ustaleniu prawdopodobieństwa urodzenia syna lub córki. Praca Corry’ego Gellatly’ego, uczonego z uniwersytetu, pokazała, że mężczyźni dziedziczą tendencję do posiadania większej liczby synów lub córek od swoich rodziców. Oznacza to, że mężczyzna z wieloma braćmi prawdopodobnie będzie miał synów, podczas gdy mężczyzna z wieloma siostrami prawdopodobnie będzie miał córki.

Badanie objęło studium 927 drzew genealogicznych zawierających informacje o 556 387 osobach z Ameryki Północnej i Europy, sięgając 1600 lat wstecz.

“Badanie drzewa genealogicznego wykazało, że dziedziczone jest to, czy jest bardziej prawdopodobne, że będziesz mieć chłopca, czy dziewczynkę. Teraz wiemy, że mężczyźni częściej mają synów, jeśli mają więcej braci, lub częściej mają córki, jeśli mają więcej sióstr. Jednak u kobiet po prostu nie można tego przewidzieć” – wyjaśnia Gellatly.

Mężczyźni określają płeć dziecka w zależności od tego, czy ich plemniki posiadają chromosom X, czy Y. Chromosom X łączy się z chromosomem X matki, dając życie dziewczynce (XX), a chromosom Y łączyć się z chromosomem matki, dając życie chłopcu (XY).

Badanie sugeruje, że nieodkryty jeszcze gen kontroluje, czy sperma mężczyzny zawiera więcej chromosomów X lub więcej chromosomów Y, co wpływa na płeć jego dzieci. Na większą skalę, liczba mężczyzn z większą ilością spermy X w porównaniu do liczby mężczyzn z większą ilością spermy Y wpływa na stosunek płci dzieci urodzonych każdego roku.

Synowie czy córki?

Gen składa się z dwóch części, zwanych allelami, po jednej odziedziczonej po każdym z rodziców. W swojej pracy Gellatly wykazuje, że jest prawdopodobne, iż mężczyźni mają dwa różne rodzaje alleli, co daje w rezultacie trzy możliwe kombinacje w genie, który kontroluje stosunek chromosomów X i Y w spermie;

1. Mężczyźni z pierwszą kombinacją, znaną jako mm, produkują więcej plemników Y i mają więcej synów.
2. Druga kombinacja, znana jako mf, wytwarza w przybliżeniu jednakową liczbę plemników X i Y, co daje mniej więcej taką samą liczbę synów i córek.
3. Trzecia kombinacja, znana jako ff, wytwarza więcej plemników X, co przynosi więcej córek.

“Przekazywany przez obojga rodziców gen, który powoduje, że niektórzy mężczyźni mają więcej synów, a niektórzy więcej córek, może wyjaśniać, dlaczego liczba mężczyzn i kobiet jest w populacji w przybliżeniu zrównoważona. Jeśli na przykład w populacji jest zbyt wielu mężczyzn, kobiety łatwiej odnajdą partnera, więc mężczyźni, którzy mają więcej córek, przekażą więcej swoich genów, co spowoduje, że więcej kobiet urodzi się w późniejszych pokoleniach” – mówi Gellatly, badacz z Uniwersytetu Newcastle.

Więcej chłopców urodzonych po wojnach

W wielu krajach, które walczyły podczas wojen światowych, nastąpił gwałtowny wzrost liczby urodzonych chłopców, gdy wojny dobiegły końca. Rok po zakończeniu I wojny światowej w Wielkiej Brytanii urodziło się dwóch dodatkowych chłopców na każde 100 dziewcząt w porównaniu do roku przed rozpoczęciem wojny. Gen, który opisał Gellatly w swoich badaniach, mógłby wyjaśnić, dlaczego tak się stało.

Jako że szanse były na korzyść mężczyzn z większą liczbą synów dożywających powrót syna z wojny, synowie ci mieli większą szansę spłodzić chłopców, ponieważ odziedziczyli tę tendencję po swoich ojcach. Natomiast mężczyźni z większą liczbą córek mogli stracić swoich jedynych synów podczas wojny, a synowie ci mieliby większą szansę spłodzić córki. To wyjaśniałoby, dlaczego mężczyźni, którzy przeżyli wojnę, częściej mieli dzieci płci męskiej, co doprowadziło do boomu narodzin chłopców.

W większości krajów, tak długo, jak długo przechowywane są rejestry, rodzi się więcej chłopców niż dziewcząt. Na przykład w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych na każde 100 kobiet przypada obecnie około 105 mężczyzn.

Jest dobrze udokumentowane, że więcej mężczyzn umiera w dzieciństwie, zanim dorosną na tyle, by mieć dzieci. Tak więc w ten sam sposób, w jaki gen powoduje, że więcej chłopców rodzi się po wojnach, sprawia on, że więcej chłopców rodzi się każdego roku.

Jak ten gen działa?

Drzewa na zdjęciu ilustrują działanie tego genu. Jest to uproszczony przykład, w którym mężczyźni mają tylko synów, tylko córki lub równe liczby każdej z płci, choć w rzeczywistości jest to mniej jasne. Przykład pokazuje, że chociaż ten gen nie ma wpływu na kobiety, to one również niosą gen i przekazują go swoim dzieciom.

W pierwszym drzewie genealogicznym (A) dziadek jest mm, więc wszystkie jego dzieci są płci męskiej. Przekazuje on tylko allel m, więc jego dzieci mają większe szanse na to, że same będą miały kombinację alleli mm. W rezultacie ci synowie mogą mieć również tylko synów (jak na rysunku). Wnukowie mają kombinację alleli mf, ponieważ odziedziczyli oni m od ojca i f od matki. W rezultacie mają one taką samą liczbę synów i córek (prawnuki).

W drugim drzewie (B) dziadek ma kombinację ff, więc wszystkie jego dzieci są płci żeńskiej; mają kombinację alleli ff, ponieważ ich ojciec i matka mieli kombinację ff. Jedna z dzieci płci żeńskiej ma swoje własne dzieci z mężczyzną, który ma kombinację alleli mm. Ten mężczyzna określa płeć dzieci, więc wnuki są płci męskiej. Wnuki mają kombinację alleli mf, ponieważ odziedziczyli oni m od ojca i f od matki. W rezultacie mają równą liczbę synów i córek (prawnuki).

Materiał przygotowany na podstawie notatki prasowej dostarczonej przez Uniwersytet Newcastle

Źródło:
Gellatly et al. Trends in Population Sex Ratios May be Explained by Changes in the Frequencies of Polymorphic Alleles of a Sex Ratio Gene. Evolutionary Biology, Dec 11, 2008; DOI: 10.1007/s11692-008-9046-3