To, jak zachowujemy się w sytuacjach spornych, świadczy o naszym statusie społecznym. W świecie zwierząt, te z niższym statusem z reguły ustępują miejsca osobnikom zajmującym wyższy szczebel w hierarchii. A jak osoby o różnych statusach społecznych postrzegane są przez małe dzieci?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, uczeni z UC Irvine w USA przedstawili maluchom sytuację, w której dwie marionetki próbowały przekroczyć scenę w przeciwnych kierunkach. Gdy marionetki spotykały się na środku, blokowały sobie drogę. Jedna z nich następnie ustępowała miejsca drugiej schodząc na bok, tym samym umożliwiając jej dotarcie do celu. Potem pokazano dzieciom obie marionetki. 20 z 23 badanych niemowląt sięgało po tą, która wyszła ze sporu zwycięsko.
W kolejnej części eksperymentu sprawdzono, czy dzieci nadal będą wybierać zwycięskie marionetki, jeśli te osiągnęły cel przy użyciu siły. Przedstawiono im więc tę samą sytuację, jednak tym razem marionetka o wyższym statusie potrąciła konkurentkę, aby usunąć ją z drogi. Co się okazało? 18 z 22 badanych dzieci wybrało ofiarę starcia jednocześnie unikając agresora. Zachowania badanych maluchów pokazują, że podobnie jak u wielu innych zwierząt społecznych, niemowlęta co prawda wykazują silną preferencję wobec osób, które przejawiają wyższy status, ale tylko wtedy, kiedy jest on uznany przez innych ludzi, a nie wymuszony siłą.
„Badanie sugeruje, że świadomość statusu społecznego leży w naszej naturze. Już 9-miesięczne bobasy zakładają, że największa osoba jest zwycięzcą, a półtoraroczne maluchy wolą ludzi, którym inni się podporządkowują. Jednak w porównaniu do innych naczelnych, dla człowieka istotne jest przede wszystkim to, aby status społeczny był akceptowany, a nie wymuszony. Generalnie rzecz biorąc czujemy niechęć do osób idących po trupach do celu” – wyjaśnia Lotte Thomsen, autorka badania.
Obserwacje te odzwierciedlają podstawowe wyzwania życia w społecznościach kulturowych, w których aby zdobyć wiedzę lub bezpieczeństwo polegamy na osobach o większych kompetencjach, sile czy zasobach, i w których rozwiązania konfliktów interesu muszą zyskiwać aprobatę innych ludzi.
__
Ashley J. Thomas, Lotte Thomsen, Angela F. Lukowski, Meline Abramyan, Barbara W. Sarnecka. Toddlers prefer those who win but not when they win by force. Nature Human Behaviour, 2018; 2 (9): 662 DOI: 10.1038/s41562-018-0415-3
Czy to zjawisko dotyczy w jakimś sensie homarów? Jordan B Peterson sporo o nich opowiadał.