Niedawno urodziłaś dziecko i Twoje samopoczucie dalece odbiega od tego, jak czułaś się zawsze? Zastanawiasz się czy to depresja poporodowa czy może „minie samo”? Przeczytaj nasz artykuł, w którym opisujemy najważniejsze różnice między tymi stanami i podpowiadamy na jakie oznaki powinnaś zwrócić uwagę!
Dlaczego samopoczucie kobiet po porodzie się zmienia
Ciąża i poród to duże wyzwanie dla naszego organizmu. Ciało kobiety zostało przygotowane na ten czas i wyposażone w mechanizmy umożliwiające nie tylko donoszenie ciąży i urodzenie dziecka, ale i opiekę nad nim po porodzie, nawet mimo skrajnego wyczerpania. Nie oznacza to jednak, ze ze wszystkim musimy zostać same i „sobie poradzić”.
Jak rozpoznać, czy nasze samopoczucie wymaga interwencji? Taką decyzję powinien podjąć specjalista, to jest psycholog, psychiatra czy psychoterapeuta, który po wstępnej konsultacji psychologicznej, podejmie decyzję, czy potrzebne jest leczenie bądź terapia.
Pierwszym czynnikiem, który wpływa na samopoczucie kobiety, jest zmieniający się poziom hormonów. To właśnie dzięki nim możliwe jest donoszenie ciąży, poród i późniejsze karmienie dziecka, jak i powrót macicy do stanu sprzed ciąży.
Kolejnym jest zmęczenie. Poród to duży wysiłek, niezależnie od tego, czy odbył się przez cesarskie cięcie, czy siłami natury. Ból w trakcie i po porodzie pochłania wiele energii.
Do tego dochodzi lęk o nowo narodzone dziecko i strach przed tym, jak sprawdzimy się w nowej roli. Dlatego w tym okresie tak ważne jest nie tylko wsparcie i pomoc najbliższych ale i postrzeganie siebie samej przez młodą mamę.
Baby blues – występowanie i charakterystyka
Baby blues to stan, który dotyka wielu kobiet po urodzeniu dziecka. Związany jest z wahającym się poziomem hormonów, umożliwiających kobiecie powrót do stanu sprzed ciąży i wykarmienie dziecka. To właśnie hormony są w dużej mierze odpowiedzialne z huśtawkę nastrojów, przez którą w jednej chwili się śmiejemy, by minutę później przejść do płaczu.
Okres połogu to często trudny czas dla młodej mamy, między innymi dlatego, że mało się o nim mówi. Większość publikacji jak i otoczenie matki skupia się na samopoczuciu dziecka i zapewnieniu mu dobrostanu, matkę stawiając na drugim miejscu, bo przecież jest dorosła i sobie poradzi. Tymczasem, matki nie zawsze mają poczucie radzenia sobie, tym bardziej jeżeli występuje u nich stan, nazywany baby blues.
Dobra wiadomość jest taka, że najczęściej mija on wraz z zakończeniem połogu. Jego objawy podobne są do początków depresji, charakteryzują się mniejszym nasileniem i trwają około 6-8 tygodni.
Objawy baby blues
Baby blues najczęściej objawia się:
- obniżonym bądź zmiennym nastrojem,
- smutkiem,
- płaczliwością,
- drażliwością,
- zmęczeniem,
- nadmierną sennością lub bezsennością,
- zaburzeniami apetytu.
Jak sobie pomóc
Baby blues to stan przejściowy, który dotyka prawie 80% kobiet po porodzie i mija najczęściej wraz z połogiem. Nie oznacza to jednak, że powinnaś go lekceważyć i udawać, że nic się nie dzieje.
Wręcz przeciwnie, najlepsze co możesz zrobić to zadbać o siebie i poprosić o pomoc. Może nią być rozmowa z partnerem lub przyjaciółką bądź pomoc przy obowiązkach związanych z dzieckiem, kiedy Ty weźmiesz kąpiel bądź pójdziesz na spacer.
Czas po porodzie to radosny ale i trudny czas dla kobiety, kiedy to musi ona odnaleźć się w nowej roli i zmierzyć się ze zmęczeniem i byciem odpowiedzialną za drugiego człowieka. Jest to obciążające nie tylko fizycznie, ale przede wszystkim psychicznie. Dlatego tak ważne jest wparcie innych osób i przede wszystkim samej siebie w tym czasie. Wszystkim młodym mamom przypominamy, że nie są mniej ważne niż dziecko, ale tak samo ważne!
Depresja poporodowa
Depresja poporodowa różni się od baby blues przede wszystkim czasem występowania i nasileniem objawów. Najczyściej pojawia się około dwóch miesięcy po porodzie, ale może również wystąpić nawet rok po urodzeniu dziecka.
Depresja poporodowa to choroba, którą należy leczyć. To nie stan, który minie samoistnie a kobieta „poradzi” z nim sobie sama. Jeżeli podejrzewasz, że cierpisz na depresję porodową, skontaktuj się z psychologiem, psychiatrą lub psychoterapeutą. Dzięki kompleksowej pomocy, przywrócisz swojemu życiu równowagę i na nowo odzyskasz radość z macierzyństwa.
Objawy depresji poporodowej
Objawy depresji poporodowej cechują się większym nasileniem, niż objawy baby blues. Odróżnia je również brak radości z kontaktu z dzieckiem, relacja z nim pozbawiona jest tej gratyfikacji. Najczęściej występują:
- obniżenie napędu psychoruchowego,
- smutek i płaczliwość,
- poczucie odrealnienia,
- bezsenność lub nadmierna senność,
- zaburzenia apetytu,
- brak libido,
- niezdolność do odczuwania radości,
- poczucie winy,
- lęk,
- bierność i niechęć do działania,
- negatywne myśli w stosunku do dziecka i obawa, że mogę je skrzywdzić,
- niska samoocena.
Jeżeli występują u Ciebie takie objawy, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Możesz powiedzieć o swoim samopoczuciu bliskim Ci osobom i poprosić o pomoc. Pamiętaj, że depresja to żaden wstyd, ani wymysł kobiety, tylko choroba, którą należy leczyć. Nieleczona zagraża życiu zdrowia i matki.
Pomaganie osobom z depresją
Depresja poporodowa wymaga leczenia i specjalistycznej pomocy psychologa lub psychoterapeuty. Wsparcie najbliższych jest bardzo ważne, ale w przypadku depresji poporodowej niewystarczające. Dlatego tak ważne jest jak najszybsze skierowanie matki do specjalisty, który podejmie się leczenia i pomoże odzyskać radość życia.
To co możesz zrobić dla siebie, jeżeli podejrzewasz, że cierpisz z powodu depresji poporodowej to powiedzieć zaufanej osobie o tym, jak się czujesz i poszukać profesjonalnego wsparcia. Nie jesteś sama – na tą chorobę zapada nawet 1 na 10 matek. To jak się czujesz i jakie masz myśli w stosunku do siebie i dziecka to objaw tej choroby, a nie to jaka jesteś naprawdę. I wcale nie oznacza to, że jesteś złą matką.
Zachorować na depresję może każda kobieta, jednak bardziej zagrożone są te matki, które cierpiały na nią wcześniej, bądź depresja pojawiała się w rodzinie. Na samopoczucie kobiety wpływają również jej relacje z własną matką i sytuacja życiowa.
Jeżeli więc bliska Ci osoba przejawia objawy depresji, bądź jej zachowanie Cię niepokoi, postaraj się być przy niej i zaoferować pomoc. Pamiętaj, że często kobieta czuje się zawstydzona swoimi emocjami i zachowaniami, które często uważanie są za społecznie nieakceptowalne. Dlatego może chcieć ukrywać swoje samopoczucie z obawy przed byciem wyśmianą.
Bądź, obserwuj i wspieraj ile możesz. Zaproponuj pomoc w opiece nad dzieckiem i przy codziennych obowiązkach. Niebagatelną rolę gra też rozmowa z młodą mamą i wysłuchanie jej odczuć, bez ich negowania i oceniania. Najważniejszą jednak sprawą jest wizyta u lekarza, bo tylko dzięki leczeniu można okiełznać depresję i pomóc kobiecie odzyskać radość życia.
Artykuł powstał we współpracy z Poradnią Psychologiczno-Psychiatryczną Empatio z Wrocławia