Czym są randomizowane badania kontrolowane i dlaczego warto o tym wiedzieć?
Randomizowane badanie kontrolowane (RCT) to badanie, w którym pacjenci są losowo przypisywani do jednej z dwóch grup:
Następnie obserwuje się obie grupy, aby sprawdzić, czy istnieją między nimi różnice w wyniku. Wyniki i późniejsza analiza badania służą do oceny skuteczności interwencji, czyli zakresu, w jakim leczenie, zabieg lub usługa przynosi pacjentom więcej korzyści niż szkody.
Może istnieć więcej niż jedna grupa badana lub więcej niż jedna grupa kontrolna.
Randomizacja ma na celu zapewnienie równego podziału wszystkich potencjalnych czynników zakłócających na grupy, które zostają później porównane. Czynniki te to cechy, które mogą wpływać na odpowiedź pacjenta na leczenie, np. waga, wiek i płeć. Tylko wtedy, gdy grupy są strukturalnie równoważne, wszelkie różnice w wynikach można przypisać efektowi leczenia, a nie wpływowi czynników zakłócających.
Błędów można uniknąć nie tylko poprzez randomizację, ale także tzw. zaślepienie. Badanie może być podwójnie zaślepione, pojedynczo zaślepione lub otwarte.
W badaniu z podwójnie ślepą próbą ani pacjent, ani lekarz badający nie wiedzą, do jakiego leczenia pacjent został przypisany. Badania z podwójnie ślepą próbą są korzystne, jeśli wiedza na temat leczenia może wpłynąć na przebieg, a tym samym wyniki badania. Dlatego szczególnie ważne jest, aby lekarz prowadzący badanie nie wiedział o leczeniu, jeśli punkty końcowe (rezultaty) są subiektywne. Zaślepienie pacjentów na ich leczenie jest ważne, na przykład, jeśli ich postawa mogłaby potencjalnie wpłynąć na ich rzetelność w przyjmowaniu badanego leku.
Losowość w przydzielaniu badanych do grup zmniejsza błąd selekcji i błąd alokacji, równoważąc zarówno znane, jak i nieznane czynniki prognostyczne w przypisaniu terapii. Zaślepienie redukuje inne formy uprzedzeń eksperymentatora i podmiotu.
Randomizowane badania kontrolowane są powszechnie stosowane do testowania skuteczności interwencji medycznych i mogą dodatkowo dostarczać informacji o skutkach niepożądanych, takich jak reakcje na lek.
Randomizowane badania kontrolowane są najbardziej rygorystycznym sposobem ustalenia, czy istnieje związek przyczynowo-skutkowy między interwencją a jej wynikiem.
Aby jednak takie były, muszą być dobrze zaprojektowane:
[mks_toggle title=”Źródła (rozwiń)” state=”close “]
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3196997/
https://emj.bmj.com/content/20/2/164
[/mks_toggle]
Demagog, popularny serwis fact-checkingowy, opublikował niedawno artykuł "Kto wierzy w teorie spiskowe? Nikt nie jest…
“Nadchodzi [...] pełna kontrola i inwigilacja Twojego życia”. I to już od 2026, kiedy “każdy…
Nowinki technologiczne zawsze wzbudzały strach. Druk miał zniszczyć autorytet wiedzy, telewizja - prowadzić do “gnicia…
Drogi Wyborco, Drogi Rodaku, W przededniu wyborów chciałbym poprosić Cię o coś więcej niż tylko…
Dziś, w obliczu kolejnych wyborów prezydenckich w Polsce, nie sposób uciec od refleksji nad tym,…
Richard Feynman, laureat Nagrody Nobla, błyskotliwy fizyk i jeden z najbarwniejszych popularyzatorów nauki XX wieku,…